Badanie CAWI w praktyce – zalety i wady

Z Internetu korzysta 73% dorosłych Polaków według badania przeprowadzonego przez CEBOS w 2021 (wzrost korzystających o 5 p.p. w odniesieniu do 2020 roku). Nie jest więc niczym zaskakującym, że firmy liczące na większy zysk przenoszą (częściowo lub całkowicie) swoją sprzedaż do sieci. Warto jednak zwrócić uwagę, że konkurencja w onlinie jest wyjątkowo duża - firmy nie rywalizują jedynie lokalnie, jak odbywa się to podczas sprzedaży stacjonarnej, a globalnie. Internet staje się miejscem rywalizacji o klienta, marki komunikują się ze swoimi (również potencjalnymi) klientami, dlatego tak istotne staje się proklienckie podejście.

Z pomocą przychodzą różnego rodzaju badania. Według Pollster Research Institute największą popularnością cieszą się te przeprowadzane metodą CAWI (Computer-Assisted Web Interviewing), czyli bezpośrednio w sieci. Najczęściej respondent podczas przeglądania strony internetowej po spełnieniu konkretnych, wcześniej zdefiniowanych warunków natrafia na ankietę, oprócz takiego scenariusza możliwa jest również wysyłka linku do ankiety przez maila, smsa czy kod QR.

Skoro ta metoda jest najpopularniejsza, jakie są jej zalety?

Niski koszt:
od zaprojektowania ankiety poprzez pilotaż, dystrybucję danych oraz łatwiejszą i możliwość ciągłości badań oraz szybszą analiza wyników.

Oszczędność czasu:
stosunkowo szybko można zebrać potrzebne dane oraz przeznaczyć mniejsze nakłady czasu na analizy, ponieważ najczęściej wyniki przesyłane są w czasie rzeczywistym do bazy danych. Co oznacza, że w trakcie trwania badania już można wyciągać pierwsze wnioski.

Skala badania:
dostęp do dużej liczby respondentów, możliwość przeprowadzenia badań na o dużych zasięgach, gromadzenie dużej ilości danych. Ale również możliwość przebadania tylko konkretnej grupy - dzięki ustawieniom pytań filtrujących.

Ciągłość badań:
możliwość analizy trendów i przewidywania zachowań konsumenckich na podstawie dokładnych analiz wyników badań.

Elastyczność ankiety:
oprócz możliwości zarządzania ankietą w czasie rzeczywistym (naniesienie zmian, chociażby dodanie/ usunięcie pytania lub zmiana kształtu) istnieje również możliwość ustawienia spersonalizowanej drogi w badaniu dla respondenta, w zależności od jego odpowiedzi.

Rozbudowanie ankiety o dodatkowe materiały:
ankieta oprócz prostych pytań tekstowych może zawierać interaktywne możliwości odpowiedzi, ale również materiały wizualne, dźwiękowe czy wideo. Dzięki temu badacz zyskuje możliwość stworzenia dowolnego badania.

Powiązanie wyników ankiet z zewnętrznymi danymi:
istnieje możliwość powiązania wyników z zachowaniem użytkownika na stronie internetowej. Dodatkowo można wzbogacić analizy o dane zewnętrzne np. z Google Analytics lub z innych badań.

Personalizacja ankiety:
oprócz możliwości zaprogramowania różnego rodzaju pytań można również spersonalizować ankietę, aby była spójna wizualnie z daną marką. Atrakcyjna wizualnie ankieta jest chętniej wypełniana.

Szeroki wachlarz możliwości badawczych:
ankieta CAWI może mieć zastosowanie w wielu różnych badaniach - od tych marketingowych, brandingowych, preferencji rynkowych, satysfakcji, lojalności, produktu czy UXowe może być również traktowane jako narzędzie wewnątrzfirmowe, dzięki któremu badacz może poznać nastroje panujące w firmie ale również oczekiwania i potrzeby pracowników.

Każda z metod ma również swojego ograniczenia, których trzeba być świadomym, aby uniknąć niepożądanych błędów. Jakie więc są potencjalne problemy, na które można natrafić podczas korzystania z tej metody?

Reprezentatywność:
możliwe odchylenia w reprezentatywności próby badawczej (nadprezentacja kobiet oraz niedoszacowanie starszych grup wiekowych).

Konwersja:
możliwa niska konwersja z zaproszenia do badania na rzeczywiste wzięcie w nim udziału.

Porzucenie ankiety:
możliwy wysoki odsetek nie w pełni wypełnionych ankiet.

 Przekłamane wyniki:
często ankiety tego rodzaju często wypełniają ludzie, którzy chcą się podzielić opinią, która jest skrajna (nie ma znaczenia czy pozytywna czy negatywna).

Zgody marketingowe:
w wielu przypadkach potrzebne jest uzyskanie zgód marketingowych od użytkownika serwisu, aby wysłać mu ankietę lub przetwarzać poszczególne indywidualne dane – co stanowi dodatkowe ograniczenie.

Należy również pamiętać o poziomie zadowolenia respondentów w trakcie i po wypełnieniu ankiety. Zalety badań CAWI zdecydowanie przewyższają ograniczenia metody. Wiele z opisanych powyżej wad można wyeliminować poprzez staranne i profesjonalne zaprojektowanie ankiety.